1Paulu, utumami — aha uma le antu, kuyanga uma le untu, paka uma le Jesu Kristu, la Unyashungu Shesu, lakawulula uma lu nyoi — 2ndu anyasu tshe kame la mi,
Le ekelizia wa la Ngalatiya:
3Ngandji ka mamba kayali la nyu, ndu ki kʼuma le Unyashungu Shesu, ndu uma le Khumesu Jesu Kristu, 4lakayakimo dia kolo yasu, ne dia ntutshungula uma lʼetena kene ka kolo, uku lulangu la Unyashungu Shesu. 5Ndi atumbwami pundju, pundju! Ayali osoku!
6Dimi lambamba ne dia nyu nyambangana esadi okone uma le one lakanyeti lu ngandji ka mamba ka Kristu, nyambetawo lukumu lʼololo lutshikitanyi — 7laha lukumu lʼololo lukina. Keli antu amotshi weko, wanyohenyahenya, walanga mingisula lukumu lʼololo la Kristu. 8Keli kuyanga shu, kana ondjelo uma lʼulungu, ayunyusambisha lukumu lʼololo lukina, lutshikitanyi la lone lakamanyusambisha, ndi adjami mananu! 9Uku akatati ntundu, wuhu ako mbanyutelami ndu kakiane ntu nti: Naka untu ayunyusambisha lukumu lʼololo lukina, laha uku lone lakanyalungula uma le mi, ndi adjami mananu!
10Undi ololo wʼantu mbayangami, kana wa Unyashungu? Antu mbayangami ngenyangenya uka? Utunduyala dimi latongenyangenyaka antu, tshiki dimi kema ukambi a Kristu.
11Anyasu, dimi lambunyewuya dia lukumu lʼololo lakamanyusambisha nti: Lo kundja uma le untu; 12ne dia dimi kulosa uma le untu, kana letshama uma le untu, keli lo lakayi uma lʼenyelo ka Jesu Kristu. 13Ne dia nyu nyakuki lukumu la lumu lami lʼedjedja lʼotemwelo wʼasi Juda, uku akamatamanya nsuya ekelizia wa Unyashungu, ndu uku akamahandjula.1:13 Etsh. 8:3; 22:4-5; 26:9-11. 14Dimi lakaleki anyasu efula wa lu lolonga lami lu dikambu dia otemwelo wʼasi Juda; lakatamanya mangasana lu ditshelu dia watshemi.1:14 Etsh. 22:3. 15Keli lamʼakalangi Unyashungu, one lakansonola uma lʼutema a nyomi, lakambeti lu ngandji kandi ka mamba, 16dia ndi mbishwelami Onʼandi,1:16 Etsh. 9:3-6; 22:6-10; 26:13-18. dia dimi mbusambisha le asi wedja, dimi kumumbwana la antu, 17kuyanga ntsho la Jerusalema le wane waki atumami la ntundu kami. Keli dimi lakatshu lʼArabiya; dimi lakakalula ntu la Damaseke.
18Lamʼaketi deku satu, dimi lakatshu la Jerusalema1:18 Etsh. 9:26-30. dia ntenda Kefasi; lakadjase la ndi nshi dikumi la tshanu. 19Keli dimi komena atumami akina, tshikima Jakoba, onangu Khumadiondjo. ( 20Dia akambu aso mbanyufundelami. Nyulungi, la ntundu ka Unyashungu, dimi halati kashi!) 21Lʼokongo diku, dimi lakayi lu beke dia Suriya la dia Kilikiya. 22Lʼetena keso, ku lateyana la ekelizia wa Kristu wa la Judiya. 23Keli vo wakuki lukumu lutu vati: One lakatusuyaka ntundu, kasambisha dikambu dia mbetawo kakandahandjulaka ntundu. 24Vo wakatumbula Unyashungu dikambu diami.
1Lʼokongo diku, lamʼaketi deku dikumi la nei, dimi lakatshu ntu la Jerusalema,2:1 Etsh. 11:30; 15:2. kame la Baranaba la Tito. 2Dimi lakatshu leko lu enyelo. Ku dimi lakakitsha lukumu lʼololo la ntundu kawo (keli lu usheshe la ntundu ka wane waki la lukumu), lako latumusambishaka lʼatei wʼasi wedja. Dimi kunanga ndjala uku untu lasaka, kana lakasaki luwangu usakasaka. 3Keli vo kumbahemia Tito laki lam uhekeli, kuyanga mbakindi usi Ngirika. 4Dikambu so diakayangi ndja, ne dia anyasu wa kashi wakayaotshiya lʼatei asu lu ushesne, dia monga ndiadjasela kasu le Kristu Jesu, ne dia ntudja lu fumbi — 5Keli shu kumbasha dihuli dia mbalembela nduku etenyi ka unya otoi, ne dia mete ka lukumu lʼololo kayali le nyu. 6La uma le waku wakaleki nemiama, dia ndjala dikambu dimotshi (kuyanga mbakiwo wuhu akona, dikambu so hadiumbete wuhu omotshi. Unyashungu kema la shonodi yʼantu2:6 Euh. 10:17.) — vo ako mbatami nti: Vo tawaki nduku la dikambu le mi. 7Keli aha osoku, lamʼakawenyi vati: Dimi la dikambu dia mvutela wane wahahema ehekeli lukumu lʼololo, uku aki Petero la dikambu dia mvutela wane wahema ehekeli lukumu lʼololo 8(ne dia one lakadji Petero lʼutumami a wane wahema ehekeli kakambidji ndu dimi lʼutumami wʼasi wedja); 9ndu lamʼakawenyi ngandji ka mamba kakawambisha, Jakoba, Kefasi la Joani, wane wakalema uku dikundji, wakashanya la su lunya la pami lʼekesanelu, dimi la Baranaba, dia shu ntsho le asi wedja, la dia vo ntsho le wane wahema ehekeli. 10Dikambu otoi, vo wakalangi shu mbuho akanga a weula. Dikambu diako mbakamaleki ntsha.
11Keli lamʼakayi Kefasi lʼAtiyoka, dimi lakamanya la ndi lu ashu, ne dia ndame akayamia. 12Ne dia la ntundu akina watayi uma le Jakoba, ndi akalekaka kame lʼasi wedja. Keli lamʼakawayi, ndi akamo, akangana uma le wo, ne dia ndi akuki ambahemi wʼehekeli woma. 13Ndu asi Juda wakatshikala, wakatshi lukesu kame la ndi. Ndu Baranaba akakutwama lu lukesu lawo. 14Keli lamʼakamenyi nti: Vo hawusimbo lu mbuka ka mete ka lukumu lʼololo, dimi lakatela Kefasi la ntundu kawo vo tshe nti: Naka we leli usi Juda, ndjalaka uku asi wedja, aha uku usi Juda, ukundi atshutshiyaye asi wedja dia vo ndjala uku asi Juda? 15Shu shame teko asi Juda umaka eutwelu, taha antu wa kolo wʼasi wedja, 16keli shu mbeyaka shati: Untu hayindjama ne dia etsha wʼelembe, keli paka dia mbetawo le Jesu Kristu, uku akatetawo Kristu Jesu, dia shu nyindjama dia mbetawo kasu le Kristu,2:16 Rom. 3:22. aha dia etsha wʼelembe. Ne dia nduku untu ayuyindjama2:16 Esam. 143:2; Rom. 3:20. dia etsha wʼelembe. 17Keli lamʼakatayangi nyindjama le Kristu, ku shu shame takatanema atshi wa kolo, undi Kristu eko ukambi wa kolo? Aha osoku! 18Ntu naka dimi layuhika diango diakamahandjula ntundu, ku layuyaedika uku undjaki wʼelembe. 19Ne dia elembe, dimi lakavwela elembe, dia dimi ndjala la lumu le Unyashungu. 20Dimi lakadiakema lʼutamba a mpeketanya kame la Kristu. Dime kema la lumu, keli Kristu keli la lumu lʼutema ami. Lumu leli la mi kakiane lu dimba leko uma lu mbetawo le Onʼa Unyashungu, ako lakanangi, ndu lakayakimo dikambu diami. 21Dimi halonyola ngandji ka mamba ka Unyashungu; ne dia naka akambu wʼololo wambuya uma lʼelembe, keti Kristu akavu uvovo.
1Asi Ngalatiya akanga a dinginya li! Nyu wane wakawakenenadiya Jesu Kristu hwe lu ashu, uku akandadiakema lʼutamba mpeketanya, akona akanyoloke? 2Dikambu ne tu mbalangami nyumbula nti: Nyu nyakalungula Nyuma uma lʼetsha wʼelembe, kana uma lʼeukelu ka mbetawo? 3Teti, dinginya ne dienyu? Nyu nyakatatela le Nyuma, nyambuluwanyema lʼalimba? 4Usuwasuwa mbakanyasuwi lu akambu efula okone? — Naka mete osoku, keti usuwasuwa. 5Okone one latunyushaka Nyuma, ndu latutshaka akambu wa mamba lʼatei anyu, ndi atutshaka osoku uma lʼetsha wʼelembe, kana uma lʼeukelu ka mbetawo?
6Uku aketawo Abarahama Unyashungu, ku dikambu diako diakalema le ndi uku ololo.3:6 Etat. 15:6; Rom. 4:3. 7Okone nyevi nyati: Wane weli la mbetawo, tukanula tʼAbarahama mbewo.3:7 Rom. 4:16. 8Afundelu akeyi ntundu ati: Unyashungu ayuyindja asi wedja uma lu mbetawo; akasambisha Abarahama lukumu lʼololo la ntundu ati; Wedja tshe wayotshokwama lu dikambu diaye.3:8 Etat. 12:3. 9Okone akanga a mbetawo wambotshokwama kame la Abarahama, kanga mbetawo.
10Ne dia mananu keko le wane watutshaka elembe etu, ne dia ambufundama ati: Mananu keko le untu tshe lahatetemala lu akambu tshe wufundami lu buku diʼelembe, dia mbatsha.3:10 Euh. 27:26. 11Dikambu ne diambenama mete ati: Nduku untu ambuyindjama lu elembe lu ashu wa Unyashungu, ne dia untu ololo ayuyala la lumu uma lu mbetawo.3:11 Hab. 2:4. 12Elembe kundjala uma lu mbetawo. Keli One latuwatshaka ayuyala la lumu uma lʼelembe ako.3:12 Lew. 18:5. 13Kristu lakatutshungula uma lu mananu kʼelembe, akayala mananu lu dihuli diasu. Ne dia ambufundama ati; Untu tshe lahanema lʼutamba a mpeketanya, andjami mananu!3:13 Euh. 21:23. 14Okone otshoko wʼAbarahama ayuyala le asi wedja uma lu dikambu dia Kristu Jesu, dia shu nungula daka dia Nyuma uma lu mbetawo.
15Anyasu, dimi lamboteketa uku atoteketaka antu. Kuyanga dikambu so dieko paka sheki yʼantu, okone akawayeme, nduku untu layuyete anyanya, kana mbahe diui dikina ladiku. 16Alaka wakalakema le Abarahama ndu le tukanula tandi.3:16 Etat. 12:7. Ndi kumvuta ati: Le tukanula efula; keli paka le untu otoi, Kristu, ati: Le kanula yaye kayuyala alaka ane. 17Osoku mbatami nti: Elembe wakayi deku kama nyei la akumi asatu dia lʼokongo,3:17 Etum. 12:40. hawudiaki sheki yakashikike Unyashungu ntundu, wuhu wa mbete daka anyanya. 18Ne dia naka ukito weko uma lu elembe, keti vo kema uma lu daka;3:18 Rom. 4:14. keli Unyashungu akasha Abarahama ukito uku uma lu daka.
19Dikambu kuna dieli elembe? Vo wakadjama ne dia kolo, edja ndu lamʼakayi kanula yakawalaki: daka diako diakadjama uma le andjelo le oteketedi. 20Oteketedi, kema oteketedi wa untu otoi, keli Unyashungu keli otoi.
21Undi, elembe wambutshikitana la alaka wa Unyashungu? Aha osoku! Utunduyala elembe wakadjama, wakeyi mbisha antu lumu, tshiki akambu wʼololo wakayala ne dia elembe. 22Keli afundelu akasanganya akambu tshe la tshina diʼakambu wa kolo, ne dia mbisha wane wetawo daka dia mbetawo Jesu Kristu.
23Keli la ntundu mbetawo atayala, shu takatshungama la tshina diʼelembe, takadihamela mbetawo kakenama lʼokongo. 24Okone elembe wakayala umbetsha asu utsha le Kristu, ne dia shu nyindjama uma lu mbetawo kasu. 25Keli ne dia mbetawo kakayi, ku shu kema la tshina dia umbetsha ntu. 26Nyu tshe nyeko ana wa Unyashungu lu mbetawo le Kristu Jesu. 27Nyu tshe, wane wakabatizama le Kristu, nyakalote Kristu. 28Aha usi Juda kuyanga usi Ngirika, aha fumbi kuyanga luyadjasedi, aha pami kuyanga umuntu; ne dia nyu tshe nyeko untu otoi le Kristu Jesu. 29Naka asika Kristu mbenyu, keti nyu nyeko tukanula ta Abarahama, ekito wa daka.
1Dimi lambuta nti: Lamʼeki ukito dikenda, ndi hatshikitana la fumbi, kuyanga uwandji a diango tshe mbendi; 2keli ndi eli lʼokongo wʼalami la ekimanyidi edja ndu lushi lakasonola shi. 3Okone ndu shu lamʼekisu akenda, taki fumbi la tshina dia diango dia ntundu dia lʼandja. 4Keli lamʼakakuki yediko ya nshi, Unyashungu akatumi Onʼandi lakuto uma le umuntu, lakuto la tshina diʼelembe, 5ne dia ndi ntshungula waku waki la tshina diʼelembe, dia shu nungula ukito wa ana wa luta. 6Ne dia ana wa luta mbenyu, Unyashungu akatumi Nyuma ka Onʼandi lʼetema asu, ata ati: Aba, Shesu. 7Okone we kema fumbi ntu, ona a luta keye. Naka ona a luta keye, keti ukito mbeye lu dikambu dia Unyashungu.4:7 Rom. 8:15-17.
8Keli lʼetena keku nyu kumbeya Unyashungu, nyaki uku fumbi ya diango diaha ditemolatemola. 9Keli kakiane nyu nyambeya Unyashungu, la nyambeyama le Unyashungu. Ya ukundi akalulanyu ntu lu ditshelu dia wodu la diʼanyanya? Ukundi alanganyu ndjala fumbi ya ditshelu diku ntu? 10Nyu nyatuhoka nshi, ngondo, enonyi, ndu deku. 11Dimi lambuka woma nti: Lakanyutshela ulimu utshelatshela undu. 12Anyasu, dimi lambunyosengasenga nti: Nyuyali uku dimi, ne dia dimi lambuyala uku nyu. Nyu kuntshelami kolo. 13Keli nyu mbeyaka nyati: Ne dia hemo ka dimba, mbakamanyusambisha lukumu lʼololo etena ka ntundu. 14Nyu koraonyolami, kuntuna engo kaki uhimba le nyu lu dimba diami, keli nyu nyakanungula uku dikendji dia Unyashungu, ndu uku Kristu Jesu. 15Lendʼeli ongenongeno anyu? Dimi omenyi a dikambu ne nti: Utunduyala nyakeyi ntsha osoku, tshiki nyakakundulu ashu anyu dia mbishami. 16Okone dimi lainbuyala utunyi anyu, ne dia lakanyutela aui wa mete uka? 17Vo wambunyuyanga lʼukalanganu, keli aha dia nyutshela ololo. Mete, vo nangaka nyushimba, dia nyu mbayanga lʼukalanganu. 18Keli eko ololo dia vo nyuyanga lu dikambu diʼololo tena tshe, aha paka lamʼemi la nyu atu. 19Anʼami wa tshitshe, dimi lambutata lono dikambu dianyu, edja ndu lamʼayuya Kristu lʼetema anyu. 20Keli dimi lakalangi ndjala la nyu etena kene, dia dimi nkadimula diui diami; ne dia lambukanana dia dikambu dianyu.
21Nyumvuteli nyu wane walanga ndjala la tshina diʼelembe, nyu hanyuki elembe uka? 22Ne dia ambufundama ati: Abarahama aki la ana apami ahendi, omotshi uma le ukambi a umuntu,4:22 Etat. 16:15. ukina uma le umuntu luyadjasedi.4:22 Etat. 21:2. 23Keli onʼa ukambi a umuntu akutama uku wutama ana tshe; keli onʼa umuntu luyadjasedi akutama uma lu daka. 24Akambu ane weko uku wela, ne dia amantu aso weli uku tuseki tuhendi. Omotshi uma lu Ukungu wa Sinai atutaka ana lu fumbi. Ndi eli Hangara. 25Hangara keli Ukungu a Sinai lu Arabiya. Ndi nfanaka la Jerusalema ya kakiane, ne dia ndi eko lu fumbi kame la anʼandi. 26Keli Jerusalema ya lʼulungu yuyadjasedi, yeli uku nyengesu. 27Ne dia ambufundama ati: Ongenengene we ekumba, lahuti ana; Uhangohango la dielu, we laha la lono la mbuta; Ne dia ana wa umuntu lakasekama, Wambuleka wa kanga umi efula.4:27 Is. 54:1.
28Anyasu, ana wa daka mbesu, uku aki Isaka. 29Keli uku lu nshi ku, one lakuto uku wutama ana tshe akasuya one lakuto uma le Nyuma,4:29 Etat. 21:9. osoku mbedio ndu kakiane. 30Keli, ata efundelu na? Ati: Nyutshanya ukambi a umuntu la onʼandi a pami; ne dia onʼa ukambi a umuntu hayala ukito kame la onʼa umuntu luyadjasedi.4:30 Etat. 21:10. 31Okone, anyasu, shu kema ana wa ukambi a umuntu, keli ana wa umuntu luyadjasedi.
1Kristu akatutshungula dia shu ndjala la ndjadjasela. Okone nyushikikali, tanyudinganaki ntu lu lokoho la fumbi.
2Enda, dimi Paulu lambunyutela nti: Naka nyambahema ehekeli, ku Kristu ayuyala anyanya le nyu. 3Ntu, lambokokomiya untu tshe lahema uhekeli nti: Dieli la ndi dia ntsha elembe tshe. 4Nyu nyambangana uma le Kristu, nyu wane wayanga nyindjama lu elembe; nyu nyambohongoso uma lu ngandji ka mamba. 5Ne dia Nyuma, mbakungelasu elungamelu kʼakambu wʼololo lu mbetawo. 6Ne dia Kristu Jesu, ndu mbahema uhekeli ndu hahema, kema dikambu, keli mbetawo kambutshama la ngandji. 7Nyu nyakasakaka luwangu ololo. Keli akona akanyushimbi nkitanyia akambu wa mete? 8Osengosengo one kundja uma le one latunyetaka. 9Edya tshitshe atudiaka utundu wʼukama.5:9 1 Kor. 5:6. 10Dimi leko la elungamelu le nyu le Khumadiondjo nti: Nyu hanyuyala la tukanyi tukina, keli untu tshe latunyohenyahenyaka, ayuyaembela elumbwelu kandi. 11Anyasu, naka dimi lambunyusambisha dia mbahema uhekeli, ya ukundi ahenyahenyamami? Lu dikambu diako, ku utamba a ntakanya a mpeketanya ambunyema. 12Dimi nangaka nti: Waku wanyunganyia, waleki ahemelu kʼuhekeli.
13Anyasu, nyu nyaketama dia ndjala lu ndjadjasela, dikambu otoi, ndjadjasela kanyu tayalaki dia akambu wa dimba, keli nyukambaneli la ngandji. 14Ne dia elembe tshe wambusanganyema lu diui diame ne, ati: Ulangi unyaye uku ayalangaye.5:14 Lew. 19:18. 15Keli naka nyayulumatana, nyayolena, kanyewo, nyatukushilana.
16Dimi lambunyutela nti: Nyuyelaki Nyuma, mbahanyutsha uku saki ka dimba. 17Ne dia dimba dieko la saki kutshikitanyi la Nyuma, ndu Nyuma eko la saki kutshikitanyi la dimba. Vo ahendi wambutshikitana, ne dia nyutukutsha akambu walanganyu ntsha.5:17 Rom. 7:15-23. 18Keli naka nyambolombwama le Nyuma, nyu kema la tshina diʼelembe. 19Etsha wa dimba watenamaka vo ene: munanyi, akambu wa sonyi, saki akambu wa kolo, 20otemwelo wa dikishi, doka, lutunu, utshanu, kandjema, kele, diatanelu, lundju, tamu, 21okomiya, edjwelu ka wanu, engenongeno wa kolo, la akambu wa wuhu uku. Akambu aso mbanyewulami, uku akamanyewula ntundu nti: Wane watutshaka akambu aso, hawukiti diulelu dia Unyashungu. 22Keli elua wa Nyuma weli ngandji, ongenongeno, ki, ndjakimela, ketshi, ololo, kolamelu, 23memakana, ndjaenda. Kema olembe lu akambu wa wuhu oso. 24Wane weli wa Kristu Jesu, wambudiaka dimba ndu saki kadio lu utamba a mpeketanya.
25Naka shu teko la lumu uma le Nyuma, tokendakendaki la Nyuma. 26Tatutakulaki, tatutshanyaki kele, tatukanaki kandjema.
1Anyasu, naka untu ambutakana lu dikambu dia kolo, nyu akanga a Nyuma nyukaluya lʼetema wa memakana. Uyalami weme, ndu we utukuhimbama. 2Nyembaneli wetshu anyu, dia nyu nshidiya elembe wa Kristu. 3Naka untu ambuyakanela ati: Untu a wuki kemi, lamʼendi untu kʼuntu, ndi ambuyadimbiya. 4Keli untu lʼuntu ediki ulimu andi, ku ndi ayuyala la dikambu dia ndjatumbula ndame, aha lu dikambu dia antu akina. 5Ne dia untu lʼuntu ayemba wutshu andi ndame.
6One letshama diui, akimanyia one la wetshu lu akambu wʼololo tshe.
7Tuyadimbiyaki, Unyashungu hasokama; untu tshe ayuna diango diakandune. 8Ne dia one latuneka lu dimba diandi, ayuna ehondelo uma lu dimba. Keli one latuneka lu Nyuma, ayuna lumu la pundju uma le Nyuma. 9Tatuhekoki dia ntsha ditshelu diʼololo, ne dia tayuna lu eleku ka muna, naka hatuheko. 10Okone lamʼekisu la etena kʼololo, tutshelaki antu tshe ololo, ndjekaleka le embetawudi.
11Nyendi waima wʼaleta wamumunyufundela la lunya lami. 12Waku walanga menama ololo lu dimba, wambunyutshutshiya dia nyu mbahema ehekeli, ne dia vo watukusuyama lu dimba dikambu dia utamba a mpeketanya a Kristu. 13Ne dia ndu ambahemi wʼehekeli vame hawukitanyia elembe, keli vo nangaka nyahemia ehekeli, dia vo ndjatumbula lu alimba anyu. 14Keli dikambu dia ndjatumbula, dieko etali uma le mi, paka lu utamba a mpeketanya wa Khumesu Jesu Kristu, wakandjakela akambu wa la kete, la dimi lakadiakema uma lu akambu wa la kete, 15ne dia mbahema uhekeli, kuyanga hahemi uhekeli, kema dikambu, paka etungamelu kʼuyuyu. 16Waku wayokendakenda uku olembe one, ki kayali la wo, ndu ketshi le Isariyele wa Unyashungu!
17Umaka kakiane untu tampenyahenyaki, ne dia di ni lambemba tulimbitelu ta Jesu lu dimba diami.
18Anyasu, ngandji ka mamba ka Khumesu Jesu Kristu kayali lʼetema anyu Ayali osoku!