Diunvuija Ku dituku dia

Dipungila Dipia-dipia

FILIPOI

Table des matières

Filipoi 1. 1-18. 328

Filipoi 1. 19-30. 329

Filipoi 2. 1-11. 330

Filipoi 2. 12-30. 331

Filipoi 3. 1-11. 332

Filipoi 3. 12-21. 333

Filipoi 4. 1-9. 334

Filipoi 4. 10-23. 335

 


 

Filipoi 1. 1-18

Bakabikila mukanda eu bu mukanda wa dimanya dia buena kilisto. Dimanya edi didi dibumbumbashibua mu miaku isatu : Kilisto udi unkumbanyina. Udi muoyo wanyi (shap. 1), tshileshelu tshianyi (shap. 2), kipatshila kanyi (shap. 3), Bukole buanyi ne disanka dianyi (shap. 4). Paulo kena wakula apa bu mupostolo, anyi bu muyishi ; udi anu bu « mupika wa Yesu Kilisto ». Mushindu kayi wangataye dina dikuabu ku mutu kua dina diakangata Muyishi wandi ? (shap. 2. 7). Munda mua nzubu wa lukanu mu Lomo, udi ufundila banangibue bandi ba mu Filipoi, munkatshi muabu mutudi bamanye Ludiya ne mulami wa Nzubu wa lukanu (Bienz. 16). Dinanga diandi dinene kudibu didi didilesha mu kutendelela (mv. 8). Tangila dilondangana dia kulomba : dinanga (luse), dimanya dilelela, dijingulula dia mu nyuma, luendu lupuangane ne lululame, mamuma 1 adi ashala tshiendelele (mv. 9-11).

Kunyima udi ubajadikila bua lukanu luandi. Tshikumina tshivua muena lukuna Satana wamba bua kututa lumu luimpe, tshiakakudimuka ku didiunda dialu. Ditantamena dikole diakenzaye bua kutekesha mitshima ya bamanyishi ba Mukelenge, didi ne tshipeta tshia kubatumbisha.

Ngikadilu wa mupostolo udi tshinyi, pakunvuaye ne lumu luimpe ludi luambibua nansha bikale mu mishindu ibidi (mu mukawu ne mu bulelela…) ? Kena mupange kuikala ne lutulu, kena ujana. Anyi mushindu mukuabu muikale ne dijinga dia kuenza n’abo mudimu, kadi udi anu ne disanka pa disanka dilelela dia kumona dikumbana dia mudimu wa Nzambi nansha kuikale butekete bua bena mudimu.

 

1. Mamuma : muaku eu mu français kawena ku bungi nansha (Fruit mv. 11).


 

 

Filipoi 1. 19-30

Muoyo wa muntu udi muenza nunku bua kawena mua kuitabusha mua kushala munda mutupu nansha. Udi unvua Nzala bu mudi buloba, mushindu eu, ke mudi magazin manene, akeba bua kuikala mûshibue ne bintu bia mishindu mishilashilangane. Kadi tudi bamanye bimpe ne, bintu bia kudia biteka biakadi bitukoka mu lukuka ku mpala kua katuyi banze kudia, kadi kunyima kua kudia kuetu mu meba a mapinganyi, kabiena kabidi mua kuenza nunku nansha. Edi ndifuanyikisha dia bualu didi difuanangana, kadi didi dituambuluisha bua tuetu kulama bualu ebu ne : Kakuena tshintu tshikuabu tshidi mua kutshingulula anyi kukoka ntema ya mutshima udi mûshibue ne Yesu nansha. Biakadi nunku bua mupostolo munene : Kilisto wakadi tshintu tshiende tshimuepele, kabingila kende ka kuikala ne muoyo. Nganyi udi mua kuambulula mv. 21 bua bualu buandi pende ? Misangu yonso didiunda dia buena Kilisto didi mu dikumbaja dimpe dia dine didiunda edi. Kilisto wakadi ukumabanyina Paulo, bua kufua nansha bua kuikala ne muoyo. Pakadiye ku mpala kua malu aa abidi bua kusungula, bu muakafunda mukuabu ne : « wakadi mumanye anu bua kusungula bimpe. Mu difua diandi wakadi upete Kilisto, mu dikala ne muoyo wakadi ukuatshila Kilisto mudimu ». bua bualu bua dinanga dia bansanto, mbuakadiye bua kuanshi kuikala mu mubidi eu.

Bua kuamba kua lumu luimpe, bu mudi nvita yonso, kudi kuikalangane ne ntatu ya bungi (Tesal. 2. 2 ndekelu). Kadi makenga aa, adi ndipa dia ngasa dia kudi Mukelenge mu mulongo umue ne lupandu, diakalengele dimue didiye upesha bansantu (mv. 29). Pa mutu pa tuetu kudila muadi bena kuitabusha badi batatshishibua, kabiena bimpe bua ku kutamba kubajinga anyi ? Tudi mua kutendelela bua bualu buabu. Netuangate n’abo luetu luseke mu nvita bua bualu bua bulelela


 

Filipoi 2. 1-11

Bua kutapila mitshima yonso nshila, « kupeta mu bualu bua Nzambi » muan’enu, ne kutuyisha tshishi tshionso anyi meshi mabi adi munda muandi, bualu busokoka budi anu bumue : kudipidia. Anu ku ditangila ne ku dikukuila dia eu udi tshileshelu tshietu tshitambe bunene, ke kutudi mua kumanya mua kudipidia bimbe. Bilondeshele mei andi nkayandi, « wa dibandisha (nkayandi), nebamupuekeshe » kudi Nzambi (bala 14. 11 ne 18. 14). Masolo abidi adi mabumbakasha mu tshiakuidi tshipi etshi : tshia Adama wa kumudilu ne wakapanga ditumikila tô ne ku lufu, mulondibua kudi ndelanganyi yende yonso ya lutambishi ne butomboke. Ne tshia Kilisto Yesu udi, ku dinanga diandi wakadilamuina butumbi buandi bua buNzambi pakadipuekeshaye bua kulua muntu, kunyima wakadipuekesha tô ne muinshi mûle, tô ne ku lufu, lufu lua ku mutshi mutshimakane pakangataye tshinfuanyikishi tshia muntu, mu ngikadilu wa bupika, wakangata lufu lubi lua bundu lua muntu mubi, nunku ke bitupa bia nshila eu wa kudibidia.

Eyo, Nzambi, mu buakane buonso, wakadi ne bua kumubandisha ku mutu kua mulu onso, bua kumutumbisha, wakamupesha dina didi ku mutu kua mena onso. Anu mu dina edi dia Yesu, disambakasha ne butumbi ne buimpe, ke diakangataye bua kutumikila, kukuatshila mudimu, ne kufua, ke mua manyibueye bu Mukelenge ne kuangata butumbi mu buloba bushima. Mulunda, bua bualu buebe, dina edi didi ne mushinga kayi ?


 

Filipoi 2. 12-30

Tshileshelu tshia ditumikila (mv. 8), Mukelenge udi mu bukokeshi bua kulomba dietu ditumikila mu malu onso « kakui ditontolola ne kuelangana kua mpata » (mv. 14). Kupanga kuikala kua mupostolo Paulo munkatshi mua bena filipoi, kakuakadi mua kubapumbisha ku bukokeshi ebu nansha (mv. 12). Kutangila yeye kayi muikale munkatshi muabu, buobu nkayabu bakadi ne bua kuikala ne tshitabela bua kabapangi nshila wa kipatshila kabu ka buena kilisto. Mabulunga a bukenke anyi mitoto (mv. 15), bidi bintu bia mu diulu bidi bitokesha butuku, biambuluisha bantu bua kudilombola ne bijadika meba. Mushindu eu ke udi bena kilisto mu midima ya pa buloba ebu. Muaku udi mukudimuna ku kuenza kua mudimu, udi ne diunvuisha dia mudimu udi tshidime ukuata, udi ukengele lutulu lulondangane, bu mudi ditudila dia bisosa (tshileshela tshia meshi mabi ne luendu lukonyangale, dishima…). Ke ku bukole buetu kutudi tukumbasha mudimu eu nansha (mv. 13). Nansha disua, dijinga, didi dienza munda muetu kudi Mukelenge. Kadi, mbumanyishi kayi buimpe budi bulupukaku (mv. 14-16).

Tutangile mu shap. eu bileshelu bia kudifila, kubangishila ku etshi tshidi ku mutu kua bionso tshia Kilisto, kulonda tshia Paulo mutuangashibue ne bena filipoi (mv. 16, 17), tshia Timote (mv. 20) ne ku ndekelu Epafodito (mv. 25, 26, 30). Mu dishilangana, mushindu kayi udi mv. 21 welasha meshi a kanyinganyinga ? Tudi basue kuikala tshinfuanyikishi tshia nganyi ?


 

Filipoi 3. 1-11

Ku luseke lua bantu ba Nzambi, bu mudi Timote ne Epafodito, bakadi bena filopoi ne bua kuakidila ne kunemeka (shap. 29 ; 1 Kol. 16. 15-18), kuakadi kabidi bena mudimu babi bakadibu ne bua kudilama kudibu, bakadi bayisha ntendelelu wa bienzedi bua kusungidibua, ntedelelu udi upesha mubidi mushinga ne muikale udisankisha mu mena a butumbi bua bumuntu. Kadi, kutangila, bikalaku kuakadi munntu wakadi ne mena a butumbi bua bumuntu a kuditumbisha nau, wakadi mua kuikala Paulo, muena Yuda wa lukunukunu, bionso bidi bikale bifuanangana ne ntendelelu wa buena yuda ne mikeshi… Udi ubumbakasha masanka aa onso akadiye nau bu mutubu babumbasha mu mukanda munene wa dibala dia lupetu, ukoka kashonyi ne kunyima ufunda ne « bia kuimasha ku diala ».

Mushindu wa mumue bu mutu diba dibanda bua kushima bukenke bua mitoto, dina dimue edi dia Kilisto mutumbishibue, didi dijimisha mu mutshima wandi kubangila apu, matumbi onso a patupu a pa buloba ; adi « mabadibue » ke anu bu adi kâyi ne mushinga, kadi adi ashimbuka. Ne kabuena bualu bukole kutudi bua tuetu kulekela bintu ebi bia patupu nansha ! Mukelenge atambe kutukuatshisha bua tuetu kudilamuna ne disanka dionso, bu muakenza Batimayo, wakavula tshikowelu tshiandi, ku bionso bituakadi tudipesha kanemu ne buakane. Anu mushinga wa mushindu eu ke utudi mua « kumumanya… Yeye », mu dimulonda mu nshila wandi wa kudipidia, wa makenga ne wa lufu, kadi kabidi wa dibika ku lufu (Mat. 16. 21, 24).


 

Filipoi 3. 12-21

Mu tshikoso bantu buonso badi, pa buloba bakumbasha bualu bua mushinga ngaba badi bikale ne kabingila kamue kadi ne mushinga. Bikalabi bua kupeta buloba bushima, bua kupeta difutu mu bualu buimpe buakenzaye, anyi bua kuikala mutshimunyi wa tshilobo, bidi bikengele kuikale bantu badi badilongolole bua kufila mibidi yabu ku kabingila aka kanene. Mushindu eu ke wakadi Paulo, katshia ku tshikondo tshiakamupetabu kudi Kilisto (fuany. Yelem. 20. 7). Wakamanya mushindu kayi bu munayi wa manayi a kunyema kua lubilu mua kubuela mu kuidikisha kua kunyema kua buena kilisto, ne bu munayi mudilongolole mukumbane, mudikoleshe kayi mua kutangila kunyima nansha ku luseke, wela meshi anu ku difutu didi ku nshikidilu wa dilumbila diende (bala 2 Tim. 4. 7). Udi udifila bimpe nunku, bua kutuambuluisha bu mulongeshi wa manayi, ne utubikila bua tuetu kumulonda mu dishindama diodi dimua (mv. 17). Tupue muoyo bu mupostolo Paulo, bionso bidi ku nyima kuetu : – didiunda dietu dia mu malu a pa buloba ditudi mua kulua kuangatshila difutu dia patupu ; – dipangila dietu, bualu bua tuakapetaku diteketa dia mubidi wetu. Kadi tuye ku mpala ku kipatshila, ne bukole buonso, bualu bua dilumbila « dionso dia pa buloba » kadiena bu luendu lua patupu nansha. Ludi lulelela ne difutu dialu didi ne mushinga.

Mushindu kayi udi Kuteka meshi ku bintu bia pa buloba ne bipeta bibi kudi eu ukadi ne musoko wende mu diulu (mv. 20) ! Bena musoko umua batu bapetangana kua bende, batu bambilangana tshinyi ? Bua ditunga diabu ! Nunku tudi mua kuikala ne meshi amue (mv. 15) bituikala bu bena kilisto tuambilangana bua disanka dia musoko wetu udi mu diulu.


 

Filipoi 4. 1-9

Mupostolo udi utamba kuambulula mei aa ne « nusanke mu Mukelenge ». Kutangila yeye nkayende kena upanga malu a muadi (tangila shap. 3. 18). Kutandangana kudi munkatshi mua bana babidi ba bakashi : Evodiya ne Suntuke, ne kudi kunyungisha Ekelesia. Paulo udi usengelele – anyi nangananga udi ubalomba – muntu ne muntu. Bamanye mua kuyila – ne tuetu kabidi – dilongesha edi dinene dia shap. 2. 2 (fuany. Nsumuinu 13. 10) ! Lutulu luetu ludi lumanyike kudi bana betu ba balume ne ba bakashi anyi ? Mushindu kayi udi matandu etu mua kushika patuikala tuela meshi ne kulua kua Mukelenge kukadi pabuipi. Mushindu kayi kabidi mitshima yetu, kupitshila ku mitendelelu, neisuludibue ku majinga ne bionso bidi biyilubakasha. Bua kuitabusha musangu umue mitendelelu anyi ? Nangananga to, kadi bua Nzambi atamba kuitshikishamu ditalala diandi dimpe (mv. 7).

Kadi mushindu kayi wa kuepuka meshi mabi ? Mu dikeba dia meshi mimpe. Tudiambuluishe ne mv. 8 bu munyingu udi ne masoso abungi. Tshidi mutshima wanyi katataka tshidi malu adi malelela anyi ?… makane anyi ?… matoke anyi ?… a dinanga anyi ?… adi adiundisha anyi ?… Meshi a mushindu eu matata ne mimpe adi mua kumueneshibua anu bienzebi bidi bifuanangane nau (nv. 9). Difutu nedikale tshinyi bua bienzedi ebi ? Ke anu ditalala dia Nzambi, kadi Nzambi wa ditalala mu buntu buandi neashikame « munda muetu » (Yone 14. 23).


 

Filipoi 4. 10-23

Paulo kena upanga kuvuluka bua luendu luende lua kumudilu lua mu Filipoi, bua lukanu ne misambu yakadiye wimba ne Sila (Bien. 16. 24, 25). Muena lukanu kabidi katataka, kakuena bualu budi mua kumusha disanka diandi bualu bua, kakuena tshidi mua kumutapulula ne Kilisto. Bidi muomumua ne bukole buandi. Udi wamba ne – ndi mumanye mua kuenza malu onso nansha bingikala musuikibue nkanu ku makasa anyi – Mukelenge ke udi unkolesha (fuany. 2 Kol. 6. 10). Bu yeye, tudi tumanya mua kuikala misangu yonso ne disanka nansha bituikala mu malu a mushindu kayi : didiunda, ntatu, mu mubidi bukole nansha mu masama, mu bikondo bimpe nansha bibi… bituikala « disanka ne Mukelenge ».

Nansha bikala bena filipoi kabakadi babanshi, bakadi bapele, kadi bakamana kutuma dikuatshisha dikuabu ku bianza bia Epafodito bua kukuatshisha mupostolo (bala 2 Kol. 8. 1-5). Mupostolo udi ubajadikila bilondeshele dimanya diende ne : « Nzambi wanyi neamanye mua kunukumbashila bintu bionso binudi nabi bualu » – kadi ke ku nkuka yenu yonso nansha. Udi ubikila bujitu bua Nzambi wende, bu udi utekela bantu bandi mukanda wa kuangata nau makuta ku banque (chèque) mutoke bua lupetu ludi kaluyi ne ndekelu : kakui tshidi mua kukepesha « bubanshi buandi bua mu butumbi » (mv. 19 ; Efes. 3. 16). Nzambi atambe kutupesha bua kulabula dimanya dia bualu busokoka buakamanya mupostolo : tshiuwidi tshia dikumbana dionso dia Mukelenge Yesu Kilisto ! Tô ne pakumbana ku ndekelu dijinga dia mu misambu : « nemmone mpala webe… nengikale ne disanka dinene ne panatangila tshinfuanyi tshiebe » (Mis. 17. 15).